HISTORIA TAIJIQUAN

Taijiquan wywodzi się z Chin. Pozostały nieliczne zapiski na temat początków stylu.

 

Za prekursora uważany jest taoistyczny mnich zwany Zhang Sanfeng z którym wiąże się wiele legend i opowieści. 

Mityczny Zhang Sanfeng  張三丰          

 

Zhang Sanfeng żył na przełomie epoki Yuan (1271-1368) 元朝 i Ming (1368-1644) 明朝. 

Ubodzy rodzice posłali go do buddyjskiego klasztoru Shaolin, aby został mnichem. Był zdolnym uczniem. Przed ukończeniem czternastego roku życia opanował stosowane w klasztorze techniki walki i medytację. Pomimo tych osiągnięć postanowił opuścić klasztor i szukać nowych nauczycieli.

Podczas swoich wędrówek spotkał nieśmiertelnego imieniem Huǒlóng (Ognisty Smok) 火龙, który uczył go sztuki gromadzenia, pielęgnowania i uruchamiania wewnętrznej energii.

Odwiedził wiele słynnych gór, na których mieszkali taoistyczni pustelnicy i po latach wędrówek zbudował chatę w pradawnym gaju na górze w Sychuanie. Był już odporny na głód i pragnienie, dużo medytował i obserwował naturę.

Dostrzegł, że każde zwierzę posiada wrodzone umiejętności obronne i przez kilka lat pracował nad formą walki łączącą umiejętności różnych stworzeń. Opracował styl walki, który wydawał się czynić jego adeptów niepokonanymi, ale wciąż miał poczucie, że czegoś w nim brakuje. 

Podczas wędrówki po górach Wudang Shan (chin.: 武当山 pinyin: Wǔdāng Shān) zobaczył jak wiatr unosi liście do góry spiralnym lejem. Na niebie dostrzegł chmury wirujące wokół wierzchołków. Zrozumiał, że siły Tao znacznie przewyższają umiejętności zwierząt i ludzi. "Celem sztuk walki nie jest zdławienie i pokonanie przeciwstawnych sił lecz ich rozproszenie, odgięcie i pochłonięcie."  

Góry Wudang

 

Pustelnia w górach Wudang służyła za miejsce, gdzie pracował nad odmianą sztuk walki opartą na unieszkodliwianiu i przekształcaniu przeciwstawnych sił. Wykorzystywał przy tym zasady Tao, które przejawiały się w naturze. Nową metodę nazwał T'ai-ch'i ch'uan. 

Pierwotne imię Zhang Sanfeng (Chang San-Feng) brzmiało Chang Chun-Pao. ⁽¹

Wg. innych źródeł :

Zhang Sanfeng mieszkał w okolicy góry Wudang, prowincji Hubei w czasach dynastii Północnej Song 宋朝 (960-1126n.e.) ⁽²       /  zobacz chronologia DYNASTIE 

Jeszcze inne podają, że:

Zhang Sanfeng urodził się w roku 1247 niedaleko góry Longhu 龙虎山 (Smoka - Long 龙 i Tygrysa - Hu 虎, dawniej zwanej Yunjin) w południowo-wschodniej części Chin. Podobno żył minimum 200 lat (1247-1447 n.e., data śmierci nie jest pewna). Żyłby zatem w dynastiach Song 宋朝, Yuan 元朝  i Ming 明朝.

 

 góra Longhu 龙虎山 (Smoka i Tygrysa)

cytat.: 

"Uważa się, że Taijiquan zostało stworzone przez Zhang San-Fenga  podczas ery Song Hui Zong 宋徽宗 ^(a (około 1101 n.e.).  Mówi się, również, że techniki i formy oparte na tych samych podstawowych zasadach istniały już podczas panowania Dynastii Liang (梁朝 502 - 557n.e.) i były nauczane przez Han,Gong Yue, Cheng,Linx-Xi i Cheng Bi (...), podczas dynastii Tang (唐朝 618 - 907n.e.) Xu,Xuan-Ping, Li,Dao-Zi, Yin,Li-Peng nauczali podobnych technik walki. Nazywano je Trzydziestoma Siedmioma Postawami (San Shi Qi Shi 三十七勢) (...) Dokładność tych podań stoi jednak pod znakiem zapytania." ⁽³

 

Najczęściej wymieniany  w historycznych zapiskach Zhang Sang-Feng, uznany został za legendarnego twórcę Taijiquan, prekursora Qigong oraz autora koncepcji i praktyk Neijia 內家 - wewnętrznych sztuk walki.  ^(b

 

Jedna z opowieści mówi, że do opracowania stylu zwanego później Taijiquan inspiracją dla Zhang Sanfenga była obserwacja technik walki węża z żurawiem.  W innych źródłach wzmianka jest o walce węża ze sroką. Można także odnaleźć teksty mówiące o walce jaką wąż toczył z małpą. 

 

  

 

Kolejna teoria o powstaniu Taijiquan wiąże się z postacią 王宗岳 Wang Zhong-Yue (1736-1795) ⁽⁷, autora Rozpraw o Taijiquan (Taijiquan Lun). Usystematyzował on wykorzystując teorię Yin-Yang zasady rządzące Taijiquan. Jako pierwszy nazwał te sztukę Taijiquan.

(cyt.:) Pisał : "Czym jest Taiji ? Bierze swój początek w Wuji. Jest matką Yin i Yang. Kiedy się porusza dokonuje podziałów. Kiedy spoczywa, łączy wszystko na powrót w harmonijną całość" ⁽²

 

(cyt.:) Wang Zhong-Yue pisał: "Gdy przeciwnik jest twardy, ja jestem miękki; nazywamy to ustępowaniem. Kiedy podążam za przeciwnikiem, nazywamy to przyleganiem. " ⁽⁴

 

 

Historyczny okres powstania Taijiquan określa się zwykle na XIII wiek.

Taijiquan ćwiczy się w Chinach od wielu pokoleń i dawniej tajniki stylu poznawali tylko członkowie danego rodu.

Tak powstały style rodu Chen, rodu Yang, rodziny Wu, Sun i Wuu.

 

 

Żyjący w czasach dynastii Ming 陳王廷 Chen Wang Ting inaczej zwany Chen Zouting uznany jest za twórcę rodzinnego stylu Chen Taijiquan.  ⁽³

 

      Chen Wang Ting (przybliżone daty: 1580/ ?-1660 / 1719)

 

Od dziecka był on utalentowany i pracowity.  Rozwijał się w sztukach walki oraz studiował literaturę.  Wybitne umiejętności sprawiły, że w młodości zajmował się eskortowaniem karawan kupieckich w prowincjach Shandong i Henan. Stał się postrachem dla złodziei i bandytów. Jego aparycja oraz wysoki poziom umiejętności w walce sprawiły, że porównywano go z legendarnym Generałem Guan Yu 關羽 (bohaterem z Opowieści o Trzech Królestwach 三国演义; walecznym wojownikiem o czerwonej twarzy trzymającym Guan - halabardę; dowódcą w służbie Liu Bei-a 昭烈帝 (161/162-223n.e),  po swojej śmierci stopniowo uznany za bóstwo chroniące Cesarstwo Chińskie i ludność).

współczesne wyobrażenia legendarnego Generała Guan Yu 關羽 z Epoki Trzech Królestw

 

To podobieństwo sprawiło, że Chen Wang Ting otrzymał  przydomek: Drugi Mistrz Guan. 

Pod koniec dynastii Ming Chen Wang Ting podczas egzaminu wojskowego na wyższy stopień wykazał się niezwykłymi zdolnościami łuczniczymi, ale w wyniku incydentu zabił człowieka i musiał uciekać, aby uniknąć aresztowania. Przystąpił do powstania mającego na celu obalenie panującej Dynastii Qing (mandżurskiej), a przywrócenie poprzedniej - Ming. Dynastia Qing przetrwała do 1912 roku, a Chen Wang Ting z konieczności wycofał się do swojego domu w wiosce Chenjiagou 陳家溝 (Wenxiau, prow. Henan) i tam po latach przemian wewnętrznych, opracował styl rodziny Chen poprawiający kondycję psychofizyczną oraz podnoszący umiejętności w walce. To pierwszy historycznie weryfikowalny twórca stylu Chen, później zwanego Chen Taijiquan.

Formą uważaną za pierwowzór Taijiquan pochodzącą od Chen Wang Tinga jest Chang Quan - długa pięść, która swoją nazwę zawdzięcza najdłuższej, wijącej się jak wstęga rzece chińskiej Chang Jiang - Jangtsy. Składa się ona z 13 ruchów podstawowych (Shi San Shi). ⁽⁷  

 

Metody treningu oparte na Qigong /inaczej Nei Gong czyli Wewnętrzne Gongfu/ przez setki lat utrzymywane były w tajemnicy.

Taijiquan uległ podziałowi na style północne i południowe.

Do połowy dziewiętnastego stulecia, przez 14 pokoleń ród Chen wywodzący się z wioski w prowincji Henan strzegł tzw. starego Taijiquan.  Mistrzem 6-ej generacji rodziny był Chen Chang Xing 陳長興. 

 

    Mistrz Chen Chang Xing 陳長興 (1771–1853) - spadkobierca Formy 13 Postaw ^(c

 

Ponoć był indywidualistą, nauczycielem sztuk walki. Znany jest z tego, że był nauczycielem sławnego później Yang Lu Chana 楊露禪.

 

Młody i ubogi Yang Lu Chan z prowincji Hebei wykonywał dorywcze prace rolnicze.  Pracował dla aptekarza o nazwisku Chen DaHu we wsi Chenjiagou zlokalizowanej niedaleko Żółtej Rzeki, Huang He 黄河 , gdzie nauczał Chen Chang Xing. 

Oddany na służbę młody Yang zajmował się wypasaniem bydła i ponoć miał okazję potajemnego obserwowania jak naucza mistrz.  Ryzykował życiem, bowiem w owym czasie nie przekazywano wiedzy nikomu spoza danego rodu.

Inne źródła podają, że widząc walkę partnera apteki ze złodziejami stoczoną w stylu, który go zadziwił młody Yang zapragnął podjąć naukę a aptekarz Chen DaHu pomógł mu w dotarciu do nauczyciela, którym był Chen Changxing. 

Yang został zakceptowany jako uczeń i tym samym przerwana została rodzinna linia Chen w przekazie Taijiquan. ^(d Otrzymał także zgodę na dalsze nauczanie do swojego mistrza.

W Chenjiagou uczył się lat 18 ^(e, a po opuszczeniu wioski toczył zwycięskie pojedynki, jednocześnie nie robiąc krzywdy przeciwnikom. Nazywano go Yang Wudi 楊 無敵 (Yang bez wroga, Niepokonany).

Dotarł do Pekinu, gdzie miał wielu własnych uczniów. Jego styl zwany później Yang Taijiquan stawał się stopniowo coraz bardziej jawny i popularny. 

W roku 1850, czyli gdy miał 51 lat, wynajęty został przez rodzinę cesarską (dynastia Qing), aby nauczał ich oraz elitarne jednostki Gwardii Cesarskiej, w której służyli wybrani strażnicy mandżurscy oraz mongolscy odpowiedzialni za ochronę Zakazanego Miasta w Pekinie a także za bezpieczeństwo rodziny cesarskiej. (5

 

                               

Mistrz Yang Lu-ch'an  楊露禪 (1799-ok. 1875) - Twórca stylu YANG 

 

przekazał wiedzę także swoimi synom: 

                                     

Yang Yu zwanym Ban-Hou 楊班侯 (1837-1890/92)      i     Yang Jian-Hou 楊健侯 zwanym Jing Pu (1839/42-1917),  którzy ucząc się od ojca osiągnęli bardzo wysoki poziom umiejętności w taijiquan.

 

Do popularyzowania stylu Yang znacząco przyczynił się wnuk Yang Lu Chana, a jeden z trzech synów Yang Jian-Hou Yang Zhao Qing znany jako Yang Cheng Fu.     

 

                                          

  Yang Cheng Fu 楊澄甫 (1883-1935/36) spopularyzował styl Yang Tai Chi mający obszerne postawy (wielkie ramy), lepszy dla zdrowia.

 

W historii stylu Yang należy wspomnieć o Yang Shaohou, który był starszym synem Jang Jian Hou. Jego taijiquan charakteryzowały tzw. małe ramy.  

                                            

                                     Yang Shaohou 杨少侯 (1862-1930)

 

Kolejne pokolenia uczyły się nowego stylu zwanego Yang Quan (styl Yang).

Poszczególne formy tradycyjnego taijiquan są formami bojowymi lecz ćwiczone bardzo powoli przypominają taniec lub medytację w ruchu.

Dziś styl Yang jest najbardziej rozpowszechniony w Chinach oraz na świecie. 

W ostatnim stuleciu styl taiji uległ przemianie. Wyeliminowano ruchy siłowe, gwałtowne.

Miękkie i łagodne ruchy stały się przystępne także dla osób mniej sprawnych i słabszych. 

 

 

(a) 徽宗 Huizong - Chiński Cesarz panujący w Dynastii Song 宋朝 od roku 1101 do 1126

(b) popularne style Neija 內家 to: Taijiquan, Baguazhang, Xingyiquan

(c)  Trzydzieści Siedem Postaw (San Shi Qi Shi 三十七勢) można wyprowadzić z 13 wzorcowych ruchów. Przekazany przez Zhang SanFenga styl nazywany jest Trzynastoma Postawami (wzorami)" (十三 勢). Późniejsza nazwa "Taijiquan" wiąże się z postacią 王宗岳 Wang Zongyue, który uważany jest za spadkobiercę stylu po Zhang Sanfengu, i od którego ród Chen wziął nazwę Taijiquan

(d) inne nazywy Taijiquan to: MianQuan 绵拳 dosłownie: Miękki styl - ruchy są miękkie, rozluźniające, HuanQuan 华拳 dosłownie: Styl Neutralizujący ⁽³

(e) taki okres nauki Yang Lu Chana w Chenjiagou podaje autor książki Zhang Feng Jun ⁽⁶

 

Źródła:

(1)  Eva Wang "Opowieści o Taoistycznych Nieśmiertelnych"

(2) Liang ShouYu, Wu WenChing "Tai Chi Chaun 24 i 48 Postaw z Zastosowaniami"

(3) cytat z książki dr Yang Jwing Minga "Taijiquan Klasyczny Styl Yang" 

(4) cytat z książki dr Yang Jwing Minga "Sekrety Dawnych Mistrzów Taiji. Teksty Klasyk z komentarzami

(5) Wikipedia - internet

(6) Zhang Feng Jun - Taijiquan styl Yang. Tradycyjna Forma 40. Wstęp

(7) Zhang Feng Jun - Podstawy Taijiquan Forma 24. Wstęp